Zehirsiz Ev Her gün kullandığımız ürünlerden zehirli maddeleri eksiltme girişimi. Takıntı yapmadan, paniğe kapılmadan…
Foto: Planet Forward
ABD’de yapılan bir araştırmada, evlerin yarısında ev telefonunun olmadığı ya da kullanılmadığı, buna karşılık ortalama 18 ayda bir cep telefonu değiştirildiği ortaya çıkmış. Kendi gözlemlerimize dayanarak, Türkiye’de de böyle bir eğilimin olduğunu söyleyebiliriz.
Çevre ve Orman Bakanlığı’nın tahminlerine göre Türkiye’de yılda 400 bin ton e-atık (elektronik atık) oluşuyor. Ancak bu e-atığın sadece 15 bin tonu, yani kabaca %4’ü geri dönüştürülebiliyor. Gerisi çöpe gidiyor.
Bu da hem insan, hem de çevre sağlığı açısından önemli bir tehdit oluşturuyor. Çünkü, başta cep telefonları olmak üzere, pek çok elektronik aygıtın içinde zehirli kimyasallar ve ağır metaller var.
Greenpeace, 2005 yılında yayımladığı bir raporda, bu kimyasalların bir listesini sunmuş. Hormon sistemini altüst eden [madde tag=”F” title=”ftalat”]lardan tutun da, kurşun, cıva ve kadmiyum gibi ağır metallere kadar pek çok zararlı kimyasal bulunuyor listede.
İşin ilginci, e-atıkların geri dönüştürülmesi oldukça kârlı bir iş. Yapılan bir araştırmaya göre 1 ton hurda cep telefonundan, 150 gram altın, 3 kilogram gümüş, 100 kilogram da bakır çıkabiliyor. Avrupa’da üretilen yıllık 9 milyon ton e-atığın kabaca %80’i toplanıyor. Ne yazık ki ABD gibi bazı ülkelerde toplanan e-atığın önemli bir kısmı başka ülkelere gönderiliyor. Bu yolla, e-atık sorunu gelişmekte olan ülkelere “ihraç edilmiş” oluyor. Greenpeace, 2008’de yayınladığı ikinci bir e-atık raporunda, bu zehirli atık ticaretini ele almış ve en “günahkâr” ülkelerin hangileri olduğunu belirlemiş.
Bilinçsizlik ve yasal düzenlemelerdeki eksikliklerden ötürü, geri dönüşüm oranı ülkemizde çok düşük. Bunun bir nedeni de, etkin bir e-atık toplama sisteminin olmaması. Bir görüşe göre bu konuda sorumluluğu üreticiye vermek gerekiyor. Her üretici kendi atık ürününü tüketiciden toplayıp geri dönüştürse sizce bu sorun çözülür mü? Önerilen bir diğer yöntemse tüketiciyi geri dönüşüme teşvik etmek. İnsanların ucunda bir ödül olduğu zaman daha kolay harekete geçtikleri biliniyor. Geri dönüştürdüğünüz cep telefonunuz, bilgisayarınız karşılığı belli mağazalarda geçerli indirim kuponları alsanız daha mı çok geri dönüştürürsünüz? Yoksa daha mı çok alışveriş yaparsınız?
Kaynak:
Derek Markham, Treehugger
İlker Pehlivan, Radikal
Finans Gündem
