1. Paylaşım Ekonomisi Buluşması

Nedenine ister küresel ekonomik kriz deyin, ister çevre krizi, paylaşım ekonomisi diye bir kavram var ki, son yıllarda aldı yürüdü… Öyle yürüdü ki, bir grup marjinalin sahiplendiği bir şey olarak burun kıvırılmak yerine, The Economist, Forbes, Time gibi dergilerde “dünyayı değiştirecek fikirler” arasında sayılmaya başladı.

Türkiye’de de bir süredir armağan/paylaşım ekonomisi adına harika gelişmeler oluyor. Elimizin altında atıl duran eşyaların, imkânların ve bilginin el değiştirmesi için birbirinden güzel fikirler ortaya atılıyor, internet siteleri ve topluluklar kuruluyor.

Serkan Kurtuluş, kısa süre önce Paylaşım Ekonomisi web sitesini ve Biz Paylaşıyoruz Facebook grubunu kurarak, bütün bu girişimlerin bir araya gelmesine önayak oldu. 1 Şubat 2014, Cumartesi günü, İstanbul Kadıköy’de, Maçkolik Complex’in ev sahipliğinde büyük bir buluşma gerçekleşti. Hayranlıkla takip ettiğimiz bir sürü girişimin kurucusuyla tanıştık/yeniden bir araya geldik, konuştuk, fikir ürettik.

Begüm Erenler bir masalla açılışı yaparak, bir ziyafet masasının etrafına toplanmış bir grup mutsuz insandan söz etti. Kolları dirseklerinden bükülmediği için önlerindeki onca yiyeceği yiyemeyip aç kalanlardan… Yan odadaysa, benzer bir masanın etrafında toplanmış, yine dirseklerini bükemeyen, ama yanlarındaki, karşılarındaki insanlara yemek yedirerek gruptaki herkesin karnının doymasını sağlayan, bu sayede kendileri de doyan insanlardan… “İşte paylaşım ekonomisi böyle bir şey,” dedi.

Serkan, köylerde geçirdiği “imece usulü” çocukluktan söz ederek başladı. O zamanlar evin eksiklerinin komşudan istendiğinden, şimdi aynı apartmanda oturduğumuz insanları tanımadığımızdan… Köydeki tek televizyonun etrafına toplanıp cümbür cemaat televizyon izledikleri günlerden ve bugün evlerde her odadaki televizyonlar ve başka ekranlar yüzünden ev halkının bile aynı mekânda oturmadığından… Sonra sözde ekonomik bolluk geldiğinden, her şeye ayrı ayrı sahip olmamız gerektiğinden, reklamları izleyip daha çok çalıştığımızdan, gücümüz o anda satın almaya yetmiyorsa borçlandığımızdan, hipertüketim çağının esiri olduğumuzdan, paylaşmaktan, istemekten gocunur hale geldiğimizden…

Serkan, bir Afrikalı gibi yaşadığımız takdirde dünya kaynaklarının hepimize yettiğini, ama bir Kuzey Amerikalı gibi yaşamak için bize 4 dünya gerektiğini hatırlatarak, ortak değerler doğrultusunda elimizdeki teknolojik imkânları kullanarak atıl duran kaynakları tekrar ekonomiye kazandırabileceğimizi söyledi.

Bütün sunumlar boyunca tekrar ve tekrar gündeme gelen sorun, güven meselesiydi. Topluluk bilinciyle hareket ederek bu sistemleri düzenli olarak kullananlar asla kötü bir deneyim yaşamadıklarını ısrarla ifade etseler de “İyi de karşımdaki kişiye nasıl güveneceğim?” sorusu çoğu zaman masadaydı. Bu noktada sosyal medyanın gücünden ve dijital itibardan sık sık söz edildi.

Bir de “Benim olan senindir; her şeye sahip olman şart değil!” mesajını veren bazı başucu kitapları anıldı:

“The Age of Access” – Jeremy Rifkin
“What’s Mine is Yours” – Rachel Botsman, Roo Rogers
“The Mesh” – Lisa Gansky
“Sacred Economics” – Charles Eisenstein

Önümüzdeki günlerde, büyük buluşmaya katılan girişimlerden daha ayrıntılı söz edeceğim. Şimdilik, listeyi vermekle yetiniyorum:

1- OuiShare (Dalma Berkovics)
2- BiAyda (Koray Dinçalp)
3- ShareMyFare ((Egemen Alpay)
4- Uyanma Saati (Nil Soygür Yalçınkaya)
5- Fonla Beni (Cemil)
6- Askıda Ne Var (Oğuzhan Canım)
7- CivardaBul (Anıl Çelik)
8- Tutumlu Anne (Özden Pusat)
9- BookSerf (Erbil Sivaslioglu, Kerem Savaş)
10- Giysi Takası (Nazlı Ödevci)
11- FreeCycle Türkiye (Tamer Gökçe)
12- Yeryüzü Derneği (Hüseyin Varış)
13- Zumbara (Begüm Erenler ve isimlerini maalesef bilemediklerim)
14- Eşya Kütüphanesi (Aysu Erdoğdu)
15- Ekolojik Gezgin (Rüzgâr Yolgezer)